Trending
>>   प्राकृतिक प्रकोपले प्रधानमन्त्री ओलीको समृद्ध नेपाल र सुखी नेपालीको भिजन सफल हुन सकेको छैनः मन्त्री… >>   एनएसजेएफ पल्सर स्पोर्ट्स अवार्डको २२ औं संस्करण पोखरामा >>   सुख्खाग्रस्त मधेसमा सरकारको तत्कालीन योजनाः ५ सय डिप बोरिङ जडान गरिने >>   गत आर्थिक वर्षमा भौतिक पूर्वाधारको क्षेत्रमा उल्लेख्य प्रगतिः मन्त्री दाहाल >>   काँग्रेस—एमाले गठबन्धन सरकार ०८४ को निर्वाचनसम्मैः प्रधानमन्त्री ओली >>   नेपालका कम्युनिष्टहरुले आफूलाई लोकतान्त्रिक सिद्धान्तमा ढालिसकेः देउवा >>   विमलेन्द्र निधीको आरोपः कम्युनिष्टहरु संघीयतामा विश्वास गर्दैनन् >>   एमालेलाई भण्डारीले भनिन्ः मलाई पार्टी सदस्य हुनबाट वञ्चित गर्न कदापि मिल्दैन >>   नेपाललाई नेत्र उपचारको क्षेत्रीय केन्द्र बनाउने सरकारको लक्ष्यः मन्त्री पन्त >>   एमालेलाई पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीले भनिन्ः यो परिपक्व निर्णय भएन
Logo
९ श्रावण २०८२, शुक्रबार
९ श्रावण २०८२, शुक्रबार

के हो ‘वेद’ ?


ऋग-स्थिति, यजु-रुपान्तरण, साम-गतिशील र अथर्व- जड । ऋकलाई – धर्म, युजलाई मोक्ष, सामलाई-काम, अथर्वलाई – अर्थ पनि भनिन्छ । धर्मशास्त्र, अर्थशास्त्र, कामशास्त्र र मोक्षशास्त्रको रचना गरिएका हुन् ।

१. ऋग्वेदः ऋक अर्थात स्थिति तथा ज्ञान। यसमा जल, वायु, मानस तथा हवनद्वारा चिकित्साको जानकारी छ । यसमा १२५ भन्दा बढी औषधिबारे ज्ञान छन् । जसलाई एक सय ७ स्थानमा पाइन्छ ।

२. यजुर्वेदः यजुर्वेदको अर्थ, यत्+ जु यजु। ‘यत्’को अर्थ गतिशील तथा ‘जु’ को अर्थ आकाश हुन्छ । यसका साथै कर्म, श्रेष्ठतम कर्मको प्रेरणा, यजुर्वेदको यज्ञको विधि तथा यज्ञमा प्रयोग हुने मन्त्र यो वेदमा उल्लेख छ । यज्ञका साथै तत्व ज्ञानको वर्णन पनि यजुर्वेदमा छ । वैद्य तथा कृषि विज्ञानको सबै विषय यसमा रहेका छन् ।

३. सामवेदः सामको अर्थ रुपान्तरण तथा संगीत हुन्छ । सौम्यता र उपासना पनि हुन्छ । यो वेद ऋग्वेदको ऋचाहरुको संगीतमय रुप पनि हो । सामवेद संगीतात्मक अर्थात गीतको रुप हो। यस वेदलाई संगीत शास्त्रको मूलको रुपमा लिइन्छ ।

४. अथर्ववेदः थर्वको अर्थ कम्पन र अथर्वको अर्थ अकम्पन हुन्छ, त्यसले अकम्प बुद्धि प्राप्त गरी मोक्ष धारण गर्छ । यस वेदबाट रहस्मयी विद्या, जडिबुटी, तुमर बथा आयुर्वेद आदिको ज्ञान पाइन्छ ।


प्रकाशित मिति: ७ जेष्ठ २०८१, सोमबार

यो खबर पढेर तपाईलाई कस्तो महसुस भयो ?