काठमाडौं। आज देशभरका महिलाले हरितालिका तीज व्रत उत्साहपूर्वक मनाइरहेका छन्।
हिन्दू महिलाहरूले आफ्नो वैवाहिक जीवनको सुख–समृद्धि, दीर्घ वैवाहिक सम्बन्ध र पारिवारिक सौहार्दका लागि श्रद्धा–भक्तिसाथ भगवान शिव र देवी पार्वतीको पूजा–अर्चना गर्दै यो पर्व मनाउने परम्परा रहिआएको छ।
हरितालिका तीजलाई विशेषगरी पवित्र व्रत, उपवास र शिव–पार्वतीको आराधना गर्ने दिनका रूपमा लिइन्छ। विवाहिता महिलाले श्रीमानको दीर्घायु र पारिवारिक सुख शान्तिका लागि व्रत बस्छन् भने अविवाहित युवतीहरूले आदर्श जीवनसाथीको प्राप्तिका लागि यो पर्व श्रद्धासाथ मनाउने गर्छन्।
धार्मिक विश्वासअनुसार, देवी पार्वतीले भगवान शिवलाई पतिरूपमा पाउन कठोर तपस्या गरेर यही दिन सफल भइन्। त्यसयता यो पर्व महिलाहरूबीच “समर्पण, धैर्य र आस्थाको प्रतीक” का रूपमा स्थापित भएको छ।
आज बिहानै महिलाहरू स्नान, शुद्ध भई विधिपूर्वक पूजा आरम्भ गर्छन्। विशेषगरी हरितालिका (सखीहरूले पार्वतीलाई लुकाइदिएको कथा) सन्दर्भसँग जोडिएको यो पर्वमा शिव–पार्वतीको मूर्तिलाई विधिपूर्वक सजाएर पूजा गर्ने चलन छ। दिनभरि निर्जल व्रत बस्ने, रातभरि भजन–कीर्तन गर्ने र शिव–पार्वतीको महिमा गाउने परम्परा छ।
सांस्कृतिक दृष्टिले, तीजलाई महिलाहरूको भाइचारो, आत्मबल र सामूहिक उत्सवको पर्वका रूपमा पनि लिइन्छ। गाउँ–शहरका मन्दिर, विशेषगरी पशुपतिनाथ, गोरखनाथ, मणिकामना र बागलुङ कालिका मन्दिरमा आज बिहानैदेखि श्रद्धालुको घुइँचो लागेको छ।
आजको दिनले धार्मिक आस्था मात्र होइन, महिलाको सामाजिक एकता, आत्मसम्मान र संस्कृतिको निरन्तरतालाई पनि सुदृढ बनाएको देखिन्छ।
प्रकाशित मिति: १० भाद्र २०८२, मंगलवार