काठमाडौँ । हामीमध्ये कतिपय मानिसहरू महिलासँग सहज हुन सक्दैनौं। उनीहरूसँग कुराकानी गर्दा असहजता, डर र तनाव महसुस हुन्छ। तर के तपाईंलाई थाहा छ? महिलासँग डराउने यो स्थिति कुनै सामान्य संकोच होइन, मानसिक रोगकै रूपमा चिनिन्छ ।
गाइनेफोबिया भनेको महिलाप्रति अत्यधिक डर, त्रास र असहजता हुने मानसिक अवस्था हो। यो रोग भएका व्यक्तिहरू महिलाहरूको उपस्थितिमा हडबडाउने, पसिना आउने, मुटुको धड्कन तीव्र हुने, र मानसिक असहजता झेल्ने गर्छन्। यो केवल मानसिक झन्झट मात्र नभई, गम्भीर किसिमको फोबियाको रूपमा चिकित्सकीय रूपमा मान्यता प्राप्त छ।
विशेषज्ञहरूका अनुसार, गाइनेफोबियाको कारण बाल्यकालमा भएको कुनै नराम्रो अनुभव, सांस्कृतिक/धार्मिक दृष्टिकोण, आत्मविश्वासको कमी, वा मानसिक तनाव हुन सक्छ। कतिपय अवस्थामा त यो डर त्यस व्यक्ति आफैंलाई पनि थाहा नहुन सक्छ, तर महिलाहरूको नजिक हुँदा अनायासै उनीहरू असहज बन्छन्।
यसको उपचारमा मनोपरामर्श, व्यवहारिक उपचार , र कहिलेकाहीँ औषधिको प्रयोग गरिन्छ। आत्मविश्वास अभिवृद्धि गराउने कसरत र सकारात्मक सोचले पनि गाइनेफोबिया घटाउन सकिन्छ।
चिकित्सकहरू भन्छन्— “गाइनेफोबिया लाज मान्नुपर्ने कुरा होइन, यो मानसिक स्वास्थ्यको कुरा हो। समयमै परामर्श लिएर सजिलै उपचार सम्भव छ।”
गाइनेफोबियाबाट मुक्त हुनका ५ प्रभावकारी उपायहरू :
१. मनोपरामर्श लिनुहोस्
गाइनेफोबियाको उपचारमा मनोपरामर्श सबैभन्दा प्रभावकारी उपाय हो। मानसिक स्वास्थ्य विशेषज्ञसँग खुलेर आफ्ना डर र समस्या व्यक्त गर्दा समाधानको बाटो खुल्छ। नियमित काउन्सेलिङले आत्मविश्वास बढाउन र डर घटाउन सहयोग गर्छ।
२. व्यवहारिक उपचार
यो एक यस्तो उपचार विधि हो जसले व्यक्तिलाई आफ्ना नकारात्मक सोच र डरहरूलाई चुनौती दिन सिकाउँछ। यसले महिलासँग कुराकानी गर्ने अभ्यास गराउँदै डर हटाउन सहयोग पुर्याउँछ।
३. साना-धेरै सामाजिक अन्तरक्रियाबाट सुरु गर्नुहोस्
सुरुमा साना समूहमा महिला मित्रहरूसँग सामान्य कुराकानी गर्न अभ्यास गर्नुहोस्। आँधीबेरी छलफल होइन, सामान्य “नमस्ते” र दैनिक जीवनका स–साना कुराकानीहरूबाट आत्मविश्वास बढ्दै जान्छ।
४. ध्यान र श्वासप्रश्वास अभ्यास
आत्मनियन्त्रण र मानसिक शान्तिका लागि ध्यान र गहिरो श्वासप्रश्वास अभ्यास गर्नाले मनको डर र तनाव हटाउन ठूलो मद्दत पुर्याउँछ।
५. सकारात्मक सोच र आत्ममूल्यांकन विकास गर्नुहोस्
आफूमा आत्मविश्वासको भावना विकास गर्नुपर्छ। “म कमजोर होइन”, “म सहज हुन सक्छु” जस्ता सकारात्मक वाक्यांशहरू दैनिक दोहोर्याउनुहोस्। महिला पनि सामान्य मानिस नै हुन् भन्ने बुझाइले डर हटाउन मद्दत गर्छ।
प्रकाशित मिति: १९ श्रावण २०८२, सोमबार