मुम्बई (भारत)। भारतको आर्थिक राजधानी मुम्बईमा उद्योगपति रतन टाटाको अन्त्येष्टिका लागि बिहीबार शोक मनाउनेहरुको भीड जम्मा भएको छ । बुधबार ८६ वर्षको उमेरमा निधन भएका टाटाले टाटा समूहलाई सफ्टवेयरदेखि स्पोर्ट्स कारसम्मका ‘पोर्टफोलियो’ सहितको विशाल अन्तर्राष्ट्रिय उद्यममा रूपान्तरण गर्नुभएको थियो ।
मुम्बईले उहाँको निधनमा एक दिन शोक मनाउने घोषणा गरेको छ । टाटाको पार्थिव शरीरलाई बिहीबार दिउँसो अन्त्येष्टि गरिनेछ। भारतका राष्ट्रिय दैनिक पत्रिकाहरुले उहाँको निधनको समाचारलाई प्रमुखतासाथ कभरेज गरेका छन् । उहाँलाई ‘भारतीय उद्योगको एक टाइटन’ को संज्ञा दिँदै भारतीय पत्रिकाहरुले उहाँको निधनको खबर छापेका छन् । हिन्दुस्तान टाइम्सले उहाँको निधनबाट ‘भारतले आफ्नो मुकुटको गहना गुमाएको’ उल्लेख गरेको छ ।
एशियाका सबैभन्दा धनी व्यक्ति मुकेश अम्बानीले यो टाटा समूहका लागि मात्र नभई हरेक भारतीयका लागि ठूलो क्षति भएको बताउनुभएको छ। टाटाको जन्म सन् १९३७ मा मुम्बईमा पारसी परिवारमा भएको थियो, जुन एक गौरवशाली तर घट्दो समुदाय हो । जसले बेलायती शासनअन्तर्गत शहरको व्यापारिक मामिलामा ठूलो भूमिका खेलेको थियो।
उहाँले न्युयोर्कको कर्नेल युनिभर्सिटीबाट स्नातक गरेपछि आर्किटेक्टको रूपमा आफ्नो जीवनलाई भारतप्रति समपर्ण गर्नुभएको थियो । पढाइ सकेलगत्तै उहाँ स्वदेश फर्की स्वदेशी उद्योगको श्रीवृद्धिका लागि योगदान गर्नुभएको थियो । टाटाकी हजुरआमाको एक आग्रहपछि उहाँ सन् १९६२ मा भारत फर्किनुभई विशाल पारिवारिक व्यवसायमा सामेल हुनुभएको थियो ।
उहाँले सन् १९९१ मा पारिवारिक साम्राज्यको बागडोर सम्हाल्नुभएको थियो । त्यस वर्ष भारतले भर्खरै सुरु गरेको आमूल मुक्त बजार सुधारको लहरलाई नेतृत्व दिनुभएको थियो । टाटाको २१ वर्षको कार्यकालमा नुनदेखि स्टिलसम्म फैलिएको टाटा समूहले आफ्नो विश्वव्यापी पदचिन्ह विस्तार गरेको छ ।
उहाँले सन् २००८ मा बेलायतको घाटामा रहेका जगुआर र ल्यान्डरोभर कार निर्माताहरूलाई २–३ अर्ब डलरमा किन्ने निर्णयले सुरूमा उहाँको निर्णय कतै गलत भएको त होइन भन्नेहरू देखिए पनि टाटा समूह र उहाँको लगनशीलताले दुबै ब्रान्डहरूको पुनर्संरचना गर्न र अर्को वर्ष तिनीहरूलाई नाफामा फिर्ता गर्न सक्षम भएको थियो ।
टाटा ग्रुपले उहाँको परोपकारी कार्यले लाखौंको जीवनलाई छोएको बताएको छ । “शिक्षादेखि स्वास्थ्यसेवासम्म, उहाँको पहलले गहिरो छाप छोडेको छ जसले भावीपुस्तालाई फाइदा गर्नेछ” टाटा कम्पनीले भनेको छ। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले रतन टाटालाई ‘दूरदर्शी व्यवसायी, दयालु आत्मा र असाधारण मानिस’ भन्नुभएको छ । मोदीले भारतको सबैभन्दा पुरानो र प्रतिष्ठित व्यापारिक घरानामध्ये एकलाई स्थिर नेतृत्व प्रदान गरेकोमा टाटाको प्रशंसा गर्नुभएको छ।
प्रकाशित मिति: २४ आश्विन २०८१, बिहीबार